DeFi Nedir, Ne İşe Yarar ve Nasıl Çalışır?

Kripto dünyasında ve piyasalarında gün geçmiyor ki yeni tabirler, kısaltmalar ve terimler de ortaya çıkmasın. DeFi terimi hatırı sayılır bir süredir var olan bir terim olmasına karşın son dönemde birçok yerde karşımıza çıkan bir terim olmayı başarmıştır.

DeFi teriminin çok kullanılması ile birlikte doğal olarak DeFi nedir, DeFi ne demektir, DeFi açılımı nedir, DeFi Coin nedir gibi birçok soru da türemiştir.

Bu içeriğimizle sizlere DeFi nedir, ne anlama gelir ve mantığı nedir tüm detaylarıyla aktarmaya çalışacağız.

DeFi Nedir?

DeFi, bir blok zinciri üzerine kurulmuş merkeziyetsiz finansal uygulama ekosistemidir.

DeFi açılımı şu şekilde açıklanabilir; DeFi terimi İngilizce Decentralized Finance kelimelerinin ilk iki harflerinden oluşturulmuştur. Decentralized kelimesi İngilizce’de merkeziyetsiz anlamına gelirken Finance kelimesi de yine İngilizce de kolayca anlaşılacağı üzere Finans anlamına gelir.

Tanımından da anlaşılacağı üzere DeFi, herhangi bir otoriteye veya merkeze bağlı olmayan finansal yapılara verilen isimdir. Aslında teknik olarak Bitcoin, Ethereum vb. kripto paralar da merkeziyetsiz finansal bir yapıdır ve DeFi tanımına uymaktadır ancak DeFi bu noktada daha detaylı bir sisteme sahiptir.

Yalnızca para transferleri finansal yapıları tanımlamaya yetecek olsaydı Bitcoin, Ethereum ve benzeri birçok kripto para DeFi olarak nitelendirilebilirdi. Ancak finansal yapılar para göndermekten ve para almaktan çok daha detaylı ve gelişmiş yapılara sahiplerdir. Bu noktada DeFi devreye girmekte ve bu finansal yapıyı tanımlamaktadır.

DeFi; para transferlerinin yanı sıra tıpkı bir banka vb. finans merkezi gibi kredi kullandırma, borsacılık, sigortacılık, takas, ticaret gibi gelişmiş finansal yapıları da içerisinde barındıran merkeziyetsiz finansal sistemlerdir. Dolayısıyla da Bitcoin, Ethereum gibi kripto paralar tam anlamıyla DeFi olarak nitelendirilemez.

DeFi sistemini özel kılan ise bu sistemin herhangi bir otoriteye bağlı olmadan çalışmasıdır. Örnekleyecek olursak bir bankayı ele alalım. Bu banka para transferi, vadeli kazanç, kredi kullandırma, döviz alışverişi, takas, ticari faaliyetler gibi birçok finansal konuda hizmet verir ve bir şirket, grup veya otorite tarafından yönetilir.

Şimdi bu bankanın kripto varlıklar üzerinden yani kripto piyasada faaliyet gösterdiğini düşünelim. Bir de bu bankanın başında herhangi bir şirket, grup ya da otorite olmadan kendiliğinden işlediğini de ekleyecek olursak DeFi sistemini net olarak örneklemiş oluruz.

DeFi’nin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

DeFi sistemi her ne kadar avantajlarla ve fırsatlarla dolu olsa da elbette dezavantajları ve olumsuz tarafları da bulunmaktadır.

Öncelikle DeFi’nin avantajlarını açıklayalım:

Geleneksel finans işlemlerinde banka, finansal kurum, devlet gibi aracılar veya kontrol merkezleri bulunurken DeFi sistemi herhangi bir aracıya ihtiyaç duymaz.
DeFi sistemlerinde herkes bu finansal sistemden yararlanabilir ve kredi notu, kara liste, aylık gelir kanıtı gibi geleneksel finansal sistemlerde yer alan zorunluluklar ortadan kalkar.
Blok zinciri üzerine kurulu bir finansal yapı olduğundan DeFi sistemlerinde veya uygulamalarında hata oranı yok seviyesindedir ve hiçbir kayıt kaybolmaz.
DeFi sistemlerinde hiçbir işlem gizlenemez, sansürlenemez veya kayıt dışı kalamaz.
DeFi uygulamalarında uygulanacak çerçeveler ve politikalar en başından belirlendiğinden uygulama noktası daha basit ve daha güvenlidir.
DeFi sistemlerinde herhangi bir aracı olmadığından masraflar da minimize edilir ve çok düşük seviyelere düşer.

Geleneksel finans işlemlerini ya da başka bir deyişle bankacılığı tamamen kripto dünyasına entegre eden ve devşiren DeFi sistemlerinin dezavantajları ise şunlardır:

Ortada bir kontrol mekanizması veya aracı olmadığından DeFi uygulamalarında kullanıcı hataları oldukça yüksek risk taşımaktadır.
Blok zincirleri merkeziyeti olan sistemlere göre daha yavaş çalışır ve bu da blok zinciri üzerindeki uygulamalara yansır.
DeFi uygulamalarını kullanmak geleneksel sistemlere göre daha zor ve karmaşıktır. Dolayısıyla kullanıcı deneyimi noktası bilgi ve teknik gerektirir.
DeFi sistemleri dağınıktır. Dolayısıyla tam olarak aranılan ürün ve hizmeti bulmak, en iyi seçimi yapabilmek kullanıcı bilgisi ile orantılıdır.
DeFi işlemlerinde her kayıt ayrı bir veri anlamına geldiğinden henüz bu denli bir veri kaynağına sahip blok zinciri yoktur.
Henüz yeni bir sistem olan DeFi tam anlamıyla bir sistemsel yapıya sahip olmadığı gibi aynı zamanda kullanıcı bazında da karmaşıktır.

DeFi ile Geleneksel Finansal İşlemler Arasındaki Farklar Nelerdir?

Geleneksel finansal işlemlerde bir kontrol mekanizması vardır. Bankalar veya finansal kurumlar bu merkeze API denilen sistem aracılığıyla entegre edilirler. Bu bağlantı ile tüm bankalar ve finansal kurumlar arasında veriler eş zamanlı olarak ulaşılabilir olur.

DeFi ise bir nevi açık bankacılık veya finansal özgürlüktür. Herhangi bir merkeze bağlı olmadan tamamen bağımsız bir yapıya sahip olan DeFi sistemi ile yeni bir finansal yapı ortaya çıkar. Bu sayede eğer bir veriye erişim gerekiyorsa bu veriye herhangi bir merkeze bağlı kalmaksızın erişim şansı olur.

DeFi Kullanım Alanları Nelerdir?

DeFi sisteminin ve uygulamalarının kullanım alanlarını başlıklar halinde şu şekilde anlatabiliriz:

Borç / Kredi İşlemleri

Borç ve kredi işlemleri DeFi sisteminin en popüler işlemidir. DeFi sistemlerinde yer alan kredi ve borç işlemleri geleneksel sistemlere göre oldukça avantajlıdır. Bu avantajları özetleyecek olursak;

Bir kredi veya borç işlemi anında sonlandırılabilir.
Geleneksel finansal işlemlerde teminat kabul edilmeyen kripto ve dijital varlıklar teminat gösterilebilir.
Kredi ve borç uygulamasına yönelik kontrol sistemi bulunmaz.
Güven ve teminat ihtiyacı minimizedir, kriptografik doğrulama yöntemleri kullanılır.
Ücretler ve masraflar daha ucuz, daha hızlı ve daha ulaşılabilirdir.

Bankacılık İşlemleri

DeFi uygulamaları ile bankacılık işlemleri de gerçekleştirilebilmektedir. Tıpkı bir bankanın döviz alışverişi imkânı sunması, vadeli hesap açtırarak vadeli kazanç sağlaması, altın yatırımı, döviz yatırımı gibi birçok bankacılık işlemi DeFi sistemi ile mümkündür.

DeFi sistemi ile gerçekleştirilen bankacılık işlemleri yine ortada bir merkez bulunmadığından oldukça uygun komisyon oranlarına sahiptir.

Sigortacılık

DeFi sistemi ile sunulan bir diğer uygulama da sigortacılık hizmetleridir. DeFi sisteminde yer alan sigortacılık işlemleri de yine diğer tüm işlemler gibi aracıları devre dışı bıraktığından hem uygun fiyatlıdır hem de riskler tüm kullanıcılar arasında dağıtıldığından düşük primler ve komisyonlar söz konusu olur.

Borsacılık

DeFi sistemi borsacılık işlemlerine de imkân tanımaktadır. Bu borsalara merkeziyetsiz borsalar veya DEX denilmektedir. DEX nedir veya DEX ne demektir diye sorulacak olursa da DEX, Decentralized Exchange kelimelerinin kısaltmasından oluşur ve Decentralized kelimesi daha önce de bahsettiğimiz üzere merkeziyetsiz anlamına gelirken Exchange ise borsa, takas, değiş tokuş anlamına gelmektedir.

Merkeziyetsiz borsacılık yani DEX, akıllı kontratlar ile çalışır. Kullanıcılar tarafından dijital olarak imzalanan akıllı kontratlar aracılığıyla herhangi bir aracı olmadan kripto varlıklara yatırım yapabilme imkânı doğar. Aracıların olmayışından dolayı da DEX işlemlerinde komisyonlar oldukça düşüktür.

DeFi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bu bölümde DeFi sistemi ve uygulamaları hakkında en çok merak edilen ve sorulan soruların cevaplarını paylaşacağız. Sizlerden gelen soru ve talepler doğrultusunda bu alan düzenli olarak güncellenecektir.

DeFi Açılımı Nedir?

DeFi kelimesi Decentralized Finance kelimelerinin kısaltmasından oluşmaktadır ve merkeziyetsiz finans anlamına gelmektedir.

DeFi Altcoin Nedir?

DeFi altcoin, PancakeSwap, UniSwap vb. DeFi uygulamalarının kendilerine ait olan kripto varlıklardır.

DeFi Altcoinleri Hangileridir?

Birçok DeFi altcoin bulunmaktadır ancak bunlardan en çok bilinenleri ve ilgi görenleri şunlardır:

UniSwap (UNI)
PancakeSwap (CAKE)
Chainlink (LINK)
AAVE (AAVE)
Avalanche (AVAX)
Maker (MKR)
DAI (DAI)
Finance (YFI)
Synthetix (SNX)
SushiSwap (SUSHI)

Binance DeFi Kategorisi Nedir?

Binance DeFi kategorisi ile DeFi uygulamalarında yer alan kripto varlıklar BNB yani Binance Coin’in BEP20 protokolü olan Binance Smart Chain (BSC) varlığı sayesinde satın alınabilmektedir.

Bitcoin DeFi Nedir?

Bitcoin DeFi, Bitcoin blok zinciri üzerinde kurulan DeFi uygulamalarıdır.

DeFi Coin Nedir?

DeFi Coin, DeFi sistemine özel oluşturulan Güneydoğu Asya ülkelerine özel bir kripto varlık projesidir. DeFi Coin, DeFi sistemini barındıran bir kripto varlıktır ancak DeFi sisteminden tamamen ayrıdır.

DeFi Nasıl Kullanılır?

DeFi kullanabilmek için MetaMask, Trust Wallet veya Binance DEX gibi bir cüzdan hesabınızın olması ve bu cüzdanın DApp özelliği ile UniSwap, PancakeSwap gibi DeFi uygulamalarına veya platformlarına bağlı olmanız gerekmektedir.